بررسی صفات تعیین کننده عملکرد جو (hordeum vulgare l.) در دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی

با وجود محدودیتهای اقلیمی از جمله خشکی در ایران، لزوم شناسایی ژنوتیپ های مقاومتر و بکارگیری آنها در برنامه های اصلاحی ضروری به نظر می رسد. این پژوهش به منظور بررسی و ارزیابی تعدادی ژنوتیپ جو در دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش و بررسی مهمترین صفات تاثیر گذار بر عملکرد آنها به صورت دو آزمایش مجزا انجام گردید. نتایج نشان داد که در مورد کلیه صفات، بین ژنوتیپ ها و شرایط رطوبتی تفاوتهای معنی داری وجود دارد. بیشترین همبستگی عملکرد در هر دو محیط با صفت وزن زی توده بود. با استفاده از تجزیه رگرسیون گام به گام چهار صفت در محیط تنش و هفت صفت در محیط نرمال دارای اثرات معنی داری بر عملکرد بوته بودند. با توجه به متفاوت بودن تعداد این صفات در دو محیط می توان چنین نتیجه گرفت که پارامترهای زیادی در تشکیل عملکرد گیاه نقش داشته و برآیند آنها در نهایت به صورت عملکرد بوته قابل اندازه گیری است. در حالت غیر تنش ژنوتیپ های زودگل تر، دارای تعداد سنبله های بیشتر و بزرگتر و بوته های بزرگتر، عملکرد بهتری خواهند داشت. با وجود محدودیت آبی در این دوره نیز، محدودیت این صفات تعیین کننده عملکرد خواهد بود بنابراین برای اصلاح عملکرد در شرایط تنش می توان از طریق صفات وزن صد دانه، تاریخ رسیدن، ارتفاع بوته، وزن سنبله اصلی و وزن زی توده اقدام نمود. البته گیاهان بزرگتر و دارای سنبله های بیشتر و سنگین تر که زودرس نیز باشند، می توانند هم در شرایط بدون تنش و هم در شرایط دارای تنش ملایم برتری داشته باشند.